Szósta edycja szkolenia „Alfabet sztuki, czyli jak czytać sztukę współczesną”
październik 2016 - styczeń 2017PROGRAM:
28 października (piątek) 2016
16.30–17 — powitanie uczestników, wprowadzenie, przedstawienie programu szkolenia
17–18 — O edukacji w Zachęcie i otwartych zasobach edukacyjnych, prowadzenie: Anna Zdzieborska (dział edukacji Zachęty)
18 — kolacja w Zachęcie (Po prostu bistro)
19 – 20 – oprowadzanie po wystawie Wreszcie we własnym domu. Dom Polski w transformacji, w ramach 8 edycji festiwalu „Warszawa w budowie”, Budynek drukarni, ul. Nowogrodzka 84/86
29 października (sobota) 2016
9–12 — warsztaty Opowieść kolekcji
prowadzenie: Magdalena Staroszczyk
Czy kolekcja Zachęty może stanowić narrację? Jakie opowieści można w niej odnaleźć? Zbadamy to z pomocą niewidzialnych przedmiotów z niewidzialnych worków, wspólnego śnienia i innych nietypowych narzędzi. Warsztaty mają charakter opowiadania, wykorzystują techniki teatru improwizowanego i storytellingu. Służą rozwijaniu wyobraźni i wrażliwości na osobisty odbiór sztuki współczesnej.
Warsztaty inspirowane grą zatytułowaną Graj w kolekcję! dostępną na www.zacheta.art.pl
Magdalena Staroszczyk — doktorantka w Instytucie Kultury Polskiej UW, muzealniczka. W działaniach edukacyjnych wykorzystuje swoje doświadczenie w pracy z teatrem improwizowanym, performansem i storytellingiem. Z Zachętą współpracuje od 2013 roku, prowadząc zajęcia w ramach szkoleń z cyklu Alfabet sztuki, czyli jak czytać sztukę współczesną.
12-12.30 — przerwa
12.30-14 — Wykład o twórczości Wojciecha Wodiczki oraz oprowadzanie po wystawie Krzysztofa Wodiczki i Jarosława Kozakiewicza Rozbrojenie kultury. Projekt Instytutu Rozbrojenia Kultury i Zniesienia Wojen im. Józefa Rotblata (http://zacheta.art.pl/pl/wystawy/jaroslaw-kozakiewicz-i-krzysztof-wodiczko-rozbrajanie-kultur)
prowadzenie: Marcin Matuszewski
Marcin Matuszewski — student kulturoznawstwa w Instytucie Kultury Polskiej na Uniwersytecie Warszawskim. W Zachęcie prowadzi warsztaty dla młodzieży i oprowadza po wystawach.
14.15-16 — Warsztaty wokół twórczości Krzysztofa Wodiczki
prowadzenie: Zofia Hejke
Zofia Hejke — animatorka kultury, edukatorka, nauczycielka reklamy i artystka (tkanina unikatowa i malarstwo). Kolejność nie jest przypadkowa. Jej ostatnie lata zawodowe zdominowane zostały przez różne projekty określane jako edukowanie przez sztukę. Od 2013 współpracuje z działem edukacji galerii Zachęta, prowadząc warsztaty twórcze w ramach szkoleń dla nauczycieli z cyklu Kolekcja Zachęty. Przewodnik po polskiej sztuce współczesnej i Alfabet sztuki, czyli jak czytać sztukę współczesną, współorganizowanych przez Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń oraz Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych. Wykształcenie artystyczne rozszerzone o formy podyplomowych studiów m.in. zarządzanie kulturą w strukturach Unii Europejskiej czy strategia reklamy.
16 — obiad w Zachęcie (Po prostu bistro)
25 listopada (piątek) 2016
16.30–18 — zwiedzanie wystawy Wanda Czełkowska. Retrospekcja w Muzeum Rzeźby im. X. Dunikowskiego (ul. Puławska 113 a)
18.30–20 — oprowadzanie po wystawie Polska – kraj folkloru? w galerii Zachęta
Więcej o wystawie: https://zacheta.art.pl/pl/wystawy/polska-kraj-folkloru
prowadzenie: Marcin Matuszewski
20 — kolacja w Zachęcie (Po prostu bistro)
26 listopada (sobota) 2016
9–11 — warsztaty O budowaniu relacji z dziełem sztuki
Prowadzenie: Karolina Vyšata
Spotkanie poświęcone percepcji oraz analizie dzieła sztuki, budowaniu kontekstu opartego zarówno na wiedzy jak i indywidualnym doświadczeniu odbiorcy, oraz wspólnemu wypracowaniu narzędzi dydaktycznych ułatwiających wzbudzanie refleksji na temat sztuki. Zaprezentowane zostaną materiały edukacyjne przygotowane i udostępniane przez Zachętę – Narodową Galerię Sztuki (www.zacheta.art.pl) i Galerię Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki (www.sztuka24edu.pl).
Karolina Vyšata — historyczka sztuki, kuratorka, edukatorka, animatorka kultury. Absolwentka historii sztuki na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie i podyplomowych Muzealniczych Studiów Kuratorskich Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Współpracowała z Muzeum Narodowym w Warszawie, Zachętą – Narodową Galerią Sztuki, Uniwersytetem Dzieci. Kuratorka i realizatorka programów edukacyjnych i wystaw sztuki współczesnej. Od 2008 roku związana z Galerią Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki w Krakowie, w ramach której m.in. realizuje projekt www.sztuka24h.edu.pl. Współpracuje z przedszkolami realizując autorskie programy historii sztuki (Przedszkole Montessori „Otwieramy dzieciom świat” w Krakowie, Przedszkole „Świat Montessori” w Warszawie).
11–11.30 przerwa
11.30–13 — Magdalena Abakanowicz — T jak Tkanina
prowadzenie: Paula Kaniewska
Wykład będzie poświęcony twórczości Magdaleny Abakanowicz, polskiej rzeźbiarki, której największą sławę przyniosły odważne eksperymenty z tkaniną. Powstające w latach 60. Abakany to trójwymiarowe obiekty wielkich rozmiarów, zrywające z tradycyjnym płaskim formatem makat czy kilimów. Nie jest to jednak jedyny przypadek, gdy artystka sięgała do nowatorskich rozwiązań, by wzmocnić przekaz swoich dzieł. W ramach wykładu przyjrzymy się jej seryjnym rzeźbom, pracom wykorzystującym pnie drzew i wielkim instalacjom przestrzennym, by zobaczyć jak Abakanowicz opowiada o doświadczeniu człowieczeństwa.
Paula Kaniewska — studentka kulturoznawstwa w ramach MISH na Uniwersytecie Warszawskim. Ukończyła Wydział Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Jest edukatorką i przewodniczką w Zachęcie.
13.15–15.15 warsztaty inspirowane twórczością Magdaleny Abakanowicz
prowadzenie: Zofia Hejke
W części praktycznej będziemy eksperymentowali z tkaniną. Wątkiem będzie włóknisty materiał, a osnową forma rzeźbiarska. Mocne doświadczenie strukturalnej budowy świata, jakie było udziałem Abakanowicz, zdeterminowało wybór tkaniny jako surowca dla wielu jej rzeźb. Skupimy się w działaniach na użyciu miękkiej, strukturalnej tkaniny, aby poobserwować jej oddziaływanie od małej po dużą skalę, od pojedynczej nitki po jej zwielokrotnienie. Ćwiczenia zaplanowane tak, aby lepiej rozumieć dlaczego Abakanowicz zmieniła myślenie o tym, czym jest tkanina unikatowa i dlaczego powstało określenie ,,rzeźba miękka”.
15.15 obiad w Zachęcie (Po prostu bistro)
16 grudnia (piątek) 2016
16.30–18 — oprowadzanie kuratorskie Piotra Czyża po wystawie Bezcenne, Muzeum Narodowe w Warszawie
18.30–20 — oprowadzanie po wystawie Kolekcje i wprowadzenie o twórczości Edwarda Krasińskiego
Więcej o wystawie: https://zacheta.art.pl/pl/wystawy/kolekcje
prowadzenie: Marcin Matuszewski
20 — kolacja w Zachęcie (Po prostu bistro)
17 grudnia (sobota) 2016
9–11 — Wystawa: prezentacja czy interpretacja?
prowadzenie: Joanna Falkowska-Kaczor, Paula Kaniewska
Ze sztuką bardzo często spotykamy się poprzez wystawę, ale nie zawsze zwracamy uwagę na konkretne pomysły ekspozycyjne. W jakim stopniu sposób prezentacji wpływa na odczytanie dzieł? W ramach zajęć przeanalizujemy przykłady różnych wystaw i zastanowimy, jakie stały za nimi założenia. Ze świata sztuki przeniesiemy się do szkoły i wspólnie opracujemy koncepcję wystawy, która mogłaby służyć porządkowaniu wiedzy i zgłębianiu nowych tematów.
Joanna Falkowska-Kaczor – historyk sztuki, nauczycielka historii sztuki w zespole szkół „Bednarska” w Warszawie, egzaminatorka matury z historii sztuki
11–11.30 przerwa
11.30–13 — warsztaty inspirowane twórczością Edwarda Krasińskiego
prowadzenie: Zofia Hejke
Edward Krasiński, rzeźbiarz, malarz, autor form przestrzennych, instalacji i sytuacji artystycznych. Jeden z najważniejszych protagonistów neo-awangardy polskiej lat 60. i 70. XX wieku, znany ze stosowania motywu niebieskiej linii.
Jaką rolę przypisywał Krasiński niebieskiemu paskowi? Dlaczego uwikłane w niebieską linię przedmioty są pozbawiane swoich pierwotnych funkcji i znaczeń? Podczas warsztatów będziemy stwarzać sytuacje artystyczne, w których blue skotch łączy różne elementy formalne i treściowe.
13–13.30 przerwa
13.30-16 — Oprowadzanie kuratorskie po wystawie Jacek Damięcki. Makroformy i warsztaty Gramatyka wystaw
Prowadzenie: Małgorzata Kuciewicz
Tematem ćwiczeń warsztatowych będzie percepcja rozwiązań wystawienniczych i stosowane od połowy lat 60. XX wieku: przestrzenny relief, esej wizualny, etalaże, aktywna-pasywna podłoga w projektach Jacka Damięckiego. Warsztaty mają na celu zainspirowanie do widzenia wystawiennictwa jako przestrzeni eksperymentu.
Małgorzata Kuciewicz – kuratorka wystawy Jacek Damięcki. Makroformy (razem z Sarmenem Beglarianem). Wraz z Simone De Iacobis oraz Jakubem Szczęsnym współtworzą Grupę CENTRALA. Projektują w każdej skali — od przedmiotu, poprzez wnętrza, budynki po skalę urbanistyczną. Ich efemeryczne projekty powstałe na styku architektury i sztuki to impulsy rewidujące rzeczywistość i próba krytycznego kształtowania przyszłości. Zajmują się badaniem i rekonstrukcją śmiałych idei z XX wieku, m.in. w ramach zeszłorocznej rezydencji w Akademie Schloss Solitude w Stuttgarcie badali wystawiennictwo Bauhausu. Projektowali wystawy dla Centrum Sztuki Współczesnej, Muzeum Historii Żydów Polskich, ekspozycję Lifting The Curtain towarzyszącą 14. Biennale Architektury w Wenecji (z Moniką Konrad). Dla Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie projektują wystawy o Oskarze Hansenie (2014, MACBA w Barcelonie; 2015 Serralves Museum w Porto).
centrala.net.pl
16 — obiad w Zachęcie (Po prostu bistro)
13 stycznia (piątek) 2017
16.30–20 — prezentacje uczestników szkolenia oraz warsztaty na zakończenie 6 edycji Alfabetu sztuki
prowadzenie: Anna Zdzieborska
Chcielibyśmy się dowiedzieć, czy i w jaki sposób zajęcia przeprowadzone w ramach szkolenia zainspirowały Państwa do poprowadzenia lekcji w szkole. Czy poprowadziliście warsztaty według scenariusza zaprezentowanego podczas szkolenia? Co zmieniliście? A może wymyśliliście całkiem inne warsztaty wokół twórczości artystów, z których twórczością zapoznaliście się podczas szkolenia? Może zainspirowała was Gra w kolekcję? A może wypróbowaliście metody pracy, którymi posługują się edukatorzy Zachęty? Jak odebrali to uczniowie? Jakie elementy szkolenia uważacie za wartościowe? A jakie uważacie za niemożliwe do zrealizowania w szkole? Każdy uczestnik będzie miał 5 minut na krótką relację, którą można zilustrować zdjęciami dokumentującymi zajęcia lub efekty pracy.
Anna Zdzieborska – historyczka sztuki, edukatorka, pracuje w dziale edukacji Zachęty – Narodowej Galerii Sztuki. Absolwentka historii sztuki na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie i Podyplomowych Studiów Menedżerów Kultury w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Autorka i koordynatorka programów edukacyjnych, m.in. Zachęta dla nauczycieli, którego elementem są szkolenia z cyklu Alfabet sztuki, czy Muzyczne obrazy.
20 – kolacja i pożegnalna lampka wina w Po prostu Zachęta
14 stycznia (sobota) 2017
9—12.00 A–Z — Andrzej Tobis
prowadzenie: Maria Szczycińska (teoria), Zofia Hejke (praktyka)
Andrzej Tobis postrzega świat jako ogromne muzeum wypełnione osobliwymi dziełami sztuki. Artysta je dostrzega i tworzy z nich wizualny opis rzeczywistości, jednocześnie badając relację pomiędzy obrazem a słowem. Wychodząc od cyklu A-Z (Gabloty edukacyjne) zastanowimy się nad niejednoznacznością tej relacji oraz utopijnością dzieła totalnego. Podczas warsztatów, podobnie jak autor, będziemy ilustrować pojęcia słownikowe. Zobaczymy co odkryjemy wchodząc w labirynt słów i obrazów.
Maria Szczycińska — studentka Mediów interaktywnych i widowisk na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu. Absolwentka historii sztuki na Uniwersytecie Warszawskim. Edukatorka w Zachęcie, prowadzi warsztaty dla młodzieży, a także dla osób z dysfunkcją wzroku i słuchu. Jako członek Stowarzyszenia Inicjatywa „Razem” współtworzy otwartą przestrzeń artystyczną Zaczarowany Ogród na warszawskim Jazdowie.
12.00 przerwa
12.30—15.30 Gry i zabawy ze sztuką
W co się bawią artyści? Jakie zasady gry obowiązują w świecie sztuki? Czy zabawę można rozpatrywać w kategoriach estetyki? Co zabawa ma wspólnego ze sztuką? Tematem tej części spotkania będzie relacja sztuki i zabawy, a punktem wyjścia do refleksji stanie się twórczość trójki artystów, których dzieła znajdują się w kolekcji Zachęty. Zagramy w gry inspirowane twórczością omawianych artystów i zastanowimy się, jak zrealizować je w szkole. A może powstaną nowe pomysły na gry i zabawy ze sztuką?
12.30-13.30 Gry z kompozycją – Henryk Stażewski
prowadzenie: Paula Kaniewska
Inspiracją do wielkoformatowej gry są kompozycje Henryka Stażewskiego konstruowane z geometrycznych elementów według określonych reguł. Pojawiające się w dziełach artysty formy przypominają popularne zabawy: bierki i układanki. Idąc tropem tych wizualnych skojarzeń, przeprowadzimy szereg ćwiczeń z kompozycji. Na rozgrzewkę zastanowimy się, jak stworzyć układy dynamiczne i statyczne oraz jakie znaczenie dla odbioru pracy ma tytuł. Następnie, grając w bierki i układając puzzle, będziemy nieustająco poszukiwać idealnej formy.
13.30-14.30 Gry losowe — BINGO — Ryszard Winiarski
prowadzenie: Zuzanna Zasacka
Gra w kości, rzut monetą, ruletka, loteria — w tych popularnych grach losowych nie są ważne umiejętności czy sprawność, o rezultacie decyduje przypadek. To także metoda twórcza Ryszarda Winiarskiego, który w swojej praktyce artystycznej inspirował się teorią gier, rachunkiem prawdopodobieństwa i statystyką. Artysta projektował również gry zakładające aktywny udział widzów. Ostateczny układ elementów geometrycznych na planszy był uzależniony od przebiegu gry toczącej się w galerii. Zainspirowani losowością stosowaną przez Winiarskiego, zagramy w bingo. Celem gry nie będzie skreślenie liczb w jednej linii, a wylosowanie takiego ich układu, który umożliwi ułożenie fragmentu obrazu Winiarskiego. Zasady gry są te same, ale zmienia się format: zamiast skreślać liczby, będziemy układać na planszy kompozycję z geometrycznych elementów.
Zuzanna Zasacka – absolwentka historii sztuki na Uniwersytecie Warszawskim. W Zachęcie oprowadza po wystawach gimnazjalistów i licealistów, prowadzi też warsztaty dla dzieci i młodzieży w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie i Domu Spotkań z Historią. Od lat pracuje jako instruktorka narciarstwa.
14.30-15.30 Gry z alfabetem – Stanisław Dróżdż
prowadzenie: Marcin Matuszewski
Ostatni wielkoformatowa gra będzie inspirowana pracami Stanisława Dróżdża oraz klockami służącymi dzieciom do zabawy i nauki alfabetu. Nasze kostki będą nieco większe, a zestaw liter mniej standardowy. W trakcie gry nadamy słowom kształty, budując konstrukcje z klocków. Spróbujemy uprzestrzennić słowa z prac Stanisława Dróżdża i znaleźć dla nich odpowiednie miejsca w przestrzeni. Stworzymy również własne poematy wizualne w wersji site-specific, a następnie zagramy w wielkoformatowe scrabble i inne gry słowne. Zobaczymy, na co jeszcze pozwoli nam alfabet!
