Piąta edycja szkolenia „Alfabet sztuki, czyli jak czytać sztukę współczesną”
marzec - czerwiec 2016PROGRAM:
18 marca (piątek) 2016
16.30–17 — powitanie uczestników, wprowadzenie, przedstawienie programu szkolenia
17–18 — O edukacji w Zachęcie i otwartych zasobach edukacyjnych, prowadzenie: Anna Zdzieborska (dział edukacji Zachęty) i Maria Świerżewska-Franczak (dział zbiorów i inwentarzy Zachęty)
Program edukacyjny Zachęty przygotowywany jest zarówno w związku z aktualnymi wystawami, jak i kolekcją Zachęty. Składa się ze spotkań, wykładów, dyskusji, pokazów filmowych, warsztatów kierowanych do różnych grup wiekowych i z różnymi potrzebami. W tej części szkolenia zaprezentujemy realizowane przez nas projekty edukacyjne oraz propozycje zajęć dla szkół i nauczycieli. Przedstawimy pomoce, które nauczyciele mogą wykorzystywać podczas zajęć w szkole, lub takie, które mogą stanowić inspirację do twórczych zajęć z dziećmi i młodzieżą.
Zarówno materiały edukacyjne, jak i reprodukcje dzieł z kolekcji, zdjęcia dokumentujące wystawy i wydarzenia, teksty, katalogi itp. staramy się publikować na stronie zacheta.art.pl na tzw. wolnych licencjach Creative Commons, które umożliwiają zainteresowanym swobodne i darmowe korzystanie. Podczas warsztatów wyjaśnimy, jakie są rodzaje licencji Creative Commons i wskażemy, czym się od siebie różnią. Zwrócimy również uwagę na szanse i zagrożenia wynikające z korzystania z zasobów sieci.
18 — kolacja w Zachęcie (Po prostu bistro)
Wydarzenie towarzyszące – wizyta w Muzeum Sztuki Nowoczesnej (Trzy ostatnie wystawy w Pawilonie Emilia)
19 marca (sobota) 2016
9–12 — warsztaty Opowieść kolekcji
prowadzenie: Magdalena Staroszczyk
Czy kolekcja Zachęty może stanowić narrację? Jakie opowieści można w niej odnaleźć? Zbadamy to z pomocą niewidzialnych przedmiotów z niewidzialnych worków, wspólnego śnienia i innych nietypowych narzędzi. Warsztaty mają charakter opowiadania, wykorzystują techniki teatru improwizowanego i storytellingu. Służą rozwijaniu wyobraźni i wrażliwości na osobisty odbiór sztuki współczesnej.
Warsztaty inspirowane grą zatytułowaną Graj w kolekcję! dostępną na www.zacheta.art.pl
Magdalena Staroszczyk — doktorantka w Instytucie Kultury Polskiej UW. Obecnie zawodowo związana z Muzeum Woli, oddziałem Muzeum Warszawy. W działaniach edukacyjnych wykorzystuje swoje kilkuletnie doświadczenie w pracy z technikami teatru improwizowanego i storytellingu. Z Zachętą współpracuje od 2013 roku, prowadząc zajęcia w ramach szkoleń z cyklu Alfabet sztuki, czyli jak czytać sztukę współczesną.
12-12.30 — przerwa lunch
12.30-14 — oprowadzanie po wystawie Wojciech Zamecznik. Foto-graficznie
Wojciech Zamecznik był scenografem, projektantem wystaw i wybitnym grafikiem należącym do uznanej na świecie tzw. polskiej szkoły plakatu. Jednak na wystawie nie tyle będziemy oglądać jego dobrze znane plakaty, ile zajrzymy do warsztatu grafika, śledząc rodzące się w jego głowie pomysły, zmieniające się koncepcje i odważne eksperymenty. Poznamy Zamecznika jako zafascynowanego mechaniką wynalazcę, a także jako kochającego męża i ojca obdarzonego niezwykłym poczuciem humoru.
Maria Kosińska — historyczka sztuki, edukatorka. Od 2004 roku współpracuje z Zachętą, gdzie prowadzi działania edukacyjne skierowane do różnych grup wiekowych i osób o specjalnych potrzebach. Od 2013 roku prowadzi również szkolenia dla nauczycieli organizowane we współpracy z Warszawskim Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń oraz Towarzystwem Zachęty Sztuk Pięknych. Współautrorka projektu Muzyczne obrazy dla młodzieży gimnazjalnej, realizowanego w Zachęcie w roku szkolnym 2014/2015 i 2015/2016.
14.15-16 — Warsztaty wokół twórczości Wojciecha Zamecznika
prowadzenie: Zofia Hejke
Jakie jest podejście do tworzenia tak charakterystycznej formy wypowiedzi, jaką jest plakat? Czy jest tu miejsce na spontaniczny eksperyment i na szukanie skrótu plastycznego? Jaka jest droga do znalezienia skrótu plastycznego, czym jest skrót plastyczny? Odpowiedzi na te pytania przyniesie część warsztatowa spotkania.
Zofia Hejke — animatorka kultury, edukatorka, nauczycielka reklamy i artystka (tkanina unikatowa i malarstwo). Kolejność nie jest przypadkowa. Jej ostatnie lata zawodowe zdominowane zostały przez różne projekty określane jako edukowanie przez sztukę. Od 2013 współpracuje z działem edukacji galerii Zachęta, prowadząc warsztaty twórcze w ramach szkoleń dla nauczycieli z cyklu Kolekcja Zachęty. Przewodnik po polskiej sztuce współczesnej i Alfabet sztuki, czyli jak czytać sztukę współczesną, współorganizowanych przez Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń oraz Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych. Wykształcenie artystyczne rozszerzone o formy podyplomowych studiów m.in. zarządzanie kulturą w strukturach Unii Europejskiej czy strategia reklamy.
16 — obiad w Zachęcie (Po prostu bistro)
22 kwietnia (piątek) 2016
16.30 – oprowadzanie po wystawie Frank Stella i synagogi dawnej Polski w Muzeum Żydów Polskich POLIN (ul. Anielewicza 6)
18.15-20 – oprowadzanie kuratorskie Magdy Kłos-Podsiadło po wystawie Tu czy tam? Współczesna polska ilustracja książkowa dla dzieci
Magda Kłos-Podsiadło – wydawczyni książek dla dzieci i młodzieży, założycielka wydawnictwa Wytwórnia. Odkrywca i promotorka talentów wśród najmłodszego pokolenia grafików i ilustratorów polskich, których wydane w Wytwórni książki zdobywają wiele krajowych i międzynarodowych nagród. W 2012 r. zasiadła w międzynarodowym jury konkursu dla ilustratorów Bologna Illustrators Exhibition. W 2014 r. prowadziła warsztaty dla ilustratorów na zaproszenie Itabashi Art Museum w Tokio.
20 – kolacja w Zachęcie (Po prostu bistro)
23 kwietnia (sobota) 2016
9-10.30 – wykład o twórczości Pawła Jarodzkiego
Prowadzenie: Maria Kosińska
10.45-12.30 – warsztaty wokół twórczości Pawła Jarodzkiego
Prowadzenie: Zofia Hejke
12.30 – przerwa na lunch
13-13.30 Dzień Wolnej Sztuki – możliwość uczestniczenia w Dniu Wolnej Sztuki w galerii Zachęta lub Muzeum Etnograficznym w Warszawie, wstęp wolny
13.30-15 Pisanie obrazem. Warsztaty o polskiej poezji konkretnej
Prowadzenie: Karolina Iwańczyk (dział edukacji Zachęty)
Poezja konkretna jako kierunek w sztuce pojawiła się w latach 50. XX wieku. Za jej prekursorów uważa się Szwajcara Eugena Gomringera i członków brazylijskiej grupy Noigandres, którzy zaczęli tworzyć wizualne kompozycje z liter i znaków typograficzych. W Polsce ten nurt zaczął rozwijać się w latach 60. za sprawą Stanisława Dróżdża, który od 1967 roku tworzył teksty konkretne: pojęciokształty. O konkretyzmie pisał: „poezja konkretna polega na wyizolowaniu, zautonomizowaniu słowa. Wyizolowaniu go z kontekstu językowego, wyizolowaniu go także z kontekstu rzeczywistości pozajęzykowej, żeby słowo jak gdyby samo w sobie i dla siebie znaczyło. W poezji konkretnej forma jest zdeterminowana treścią, a treść formą. Poezja tradycyjna opisuje obraz. Poezja konkretna pisze obrazem”. Podczas warsztatów, inspirując się pojęciokształtami Dróżdża oraz pracami innych polskich konkretystów, stworzymy własne poematy wizualne.
15 — obiad w Zachęcie (Po prostu bistro)
13 maja (piątek) 2016
17 — oprowadzanie po wystawie Teresa Kazimiera Murak-Rembielińska
Marcin Matuszewski – student kulturoznawstwa w Instytucie Kultury Polskiej na Uniwersytecie Warszawskim. W Zachęcie prowadzi warsztaty dla młodzieży i oprowadza po wystawach.
18.15 — kolacja w Zachęcie (Po prostu bistro)
19 – wernisaż wystawy Podróżnicy
14 maja (sobota) 2016
9—12.30 Wilhelm Sasnal — M jak Malarstwo
prowadzenie: Maria Kosińska (teoria), Zofia Hejke (praktyka)
Czy w czasach wszechobecnej technologii i cyfryzacji malarstwo nie straciło siły przebicia? Czy można za jego pośrednictwem poruszać współczesne nam problemy? Jak w nowoczesny sposób mówić o historii? I czemu na portrecie nie sposób dostrzec twarzy?
Na te i na wiele innych pytań spróbujemy odpowiedzieć, przyglądając się twórczości Wilhelma Sasnala, jednego z najbardziej rozpoznawalnych współczesnych artystów polskich na świecie, przez krytykę nazywanego „czołowym malarzem swojego pokolenia”. W części warsztatowej zajmiemy się tym aspektem twórczości Sasnala, który cechuje dążenie do uchwycenia esencji poprzez syntezę, skrót, wyabstrahowanie form. Poprzez ćwiczenia inspirowane pracami z kolekcji Zachęty będziemy rozwijać narzędzia do interpretowania i odczytywania „języka” jego malarstwa.
12.30 przerwa na lunch
13—16 Figura artysty
Prowadzenie: Joanna Falkowska-Kaczor i Paula Kaniewska
Wychodząc od autoportretów pozostawionych przez twórców różnych epok, zastanowimy się nad miejscem artysty w kulturze. Przyjrzymy się kształtowaniu nowożytnego statusu artysty, ideom awangardowych buntowników oraz przemianom, jakie zaszły w świecie sztuki w drugiej połowie XX wieku. Zastanowimy się wspólnie nad rolami przyjmowanymi przez artystów współcześnie. Czego oczekujemy od twórców jako odbiorcy? Teorię połączymy z ćwiczeniami i dyskusją, odniesiemy się również do wystawy Teresy Murak.
Joanna Falkowska-Kaczor – historyk sztuki, nauczycielka historii sztuki w zespole szkół „Bednarska” w Warszawie, egzaminatorka matury z historii sztuki
Paula Kaniewska – studentka kulturoznawstwa w ramach MISH na Uniwersytecie Warszawskim. Ukończyła Wydział Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Jest edukatorką i przewodniczką w Zachęcie.
16 — obiad w Zachęcie (Po prostu bistro)
10 czerwca (piątek) 2016
16.30 — oprowadzanie po wystawie Podróżnicy
prowadzenie: Marcin Matuszewski
18.00 — prezentacje uczestników szkolenia
Chcielibyśmy się dowiedzieć, czy i w jaki sposób zajęcia przeprowadzone w ramach szkolenia zainspirowały Państwa do poprowadzenia lekcji w szkole. Czy poprowadziliście warsztaty według scenariusza zaprezentowanego podczas szkolenia? Co zmieniliście? A może wymyśliliście całkiem inne warsztaty wokół twórczości artystów, z których twórczością zapoznaliście się podczas szkolenia? Może zainspirowała was Gra w kolekcję? A może wypróbowaliście metody pracy, którymi posługują się edukatorzy Zachęty? Jak odebrali to uczniowie? Jakie elementy szkolenia uważacie za wartościowe? A jakie uważacie za niemożliwe do zrealizowania w szkole? Każdy uczestnik będzie miał 5 minut na krótką relację, którą można zilustrować zdjęciami dokumentującymi zajęcia lub efekty pracy.
20 – kolacja i pożegnalna lampka wina w Po prostu Zachęta
11 czerwca (sobota) 2016
9—12.30 Jadwiga Sawicka — S jak Słowo
prowadzenie: Maria Kosińska (teoria), Zofia Hejke (praktyka)
O poszukiwaniu formy, okiełznaniu emocji i odnalezieniu języka, o malarstwie, fotografii i słowie w obrazie, wreszcie o drodze, jaką trzeba przejść od ukończenia akademii do stania się świadomym artystą, zdolnym za pomocą obrazu przekazać sens — o tym wszystkim porozmawiamy przyglądając się twórczości Jadwigi Sawickiej, artystki znanej przede wszystkim z tworzenia instalacji i obrazów „pisanych”. Motywem przewodnim części warsztatowej będzie ustalenie rodzaju relacji występujących między słowem i obrazem w twórczości Sawickiej. Poprzez ćwiczenia praktyczne spróbujemy określić, jakim elementem graficznym jest litera, a jakim słowo. Czy któryś z tych elementów jest ważniejszy?
12.30 przerwa na lunch
13—16 Wystawa: prezentacja czy interpretacja?
prowadzenie: Joanna Falkowska-Kaczor, Paula Kaniewska
Ze sztuką bardzo często spotykamy się poprzez wystawę, ale nie zawsze zwracamy uwagę na konkretne pomysły ekspozycyjne. W jakim stopniu sposób prezentacji wpływa na odczytanie dzieł? W ramach zajęć przeanalizujemy przykłady różnych wystaw i zastanowimy, jakie stały za nimi założenia. Ze świata sztuki przeniesiemy się do szkoły i wspólnie opracujemy koncepcję wystawy, która mogłaby służyć porządkowaniu wiedzy i zgłębianiu nowych tematów.
Dla zainteresowanych bilety wstępu do Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego Królikarnia na wystawę Rodin/Dunikowski. Kobieta w polu widzenia.
Koncepcja i opracowanie programu: Anna Zdzieborska
Koordynator organizacyjny: Agata Baca
